بازی جز ضروریات زندگی کودکان محسوب میشود و نقش مهم و بسزای در رشد جسمی و ذهنی کودکان دارد. با در نظر گرفتن این موضوع در مقاله امروز فروشگاه اسباب بازی فروشی آنلاین شازده کوچولو، نقش بازی در رشد کودک را بررسی میکنیم. بازی در کودک به هر نوع فعالیت فیزیکی، حرکتی و یا ذهنی اطلاق میشود. ابن نوع فعالیت هدفدار سرگرمی، لذت و شادمانی را برای کودکان به همراه دارد. نقش بازی به ویژه در سنین پایین از اهمیت بالایی برخوردار است. در نظر داشته باشید که تمامی کودکان با سرعتی مشابه به تکامل نمیرسند و روحیات آنها نیز با یکدیگر متفاوت میباشد. بنابراین نوع بازی و جذابیت آن برای هر کودک با کودک دیگر متفاوت خواهد بود.
اما میتوان یک قاعده کلی برای گروههای سنی مختلف برای معرفی بازیها بیان کرد. جنسیت نیز تا حدی در انتخاب نوع بازی تأثیرگذار است. به عنوان مثال در دو ماه نخست برداشتن نوزاد از زمین و صحبت کردن با او سرگرمی محسوب میشود. در سه تا چهار ماهگی نیز آواز خواندن و یا تماس بدنی مانند قلقک را دوست داشته و به آن واکنش نشان میدهد. گاهی نیز با یک جغجغه مشغول میشود. در یکی سالگی او دست میزند تا مهارتهای حرکتی خود را افزایش دهد. در سنین دو سالگی نیز میتواند به تنهایی خودش را سرگرم کرده و بازی کند. به این ترتیب با بزرگتر شدن کودک، نوی بازی و فعالیتهای جسمی او متفاوت خواهد شد.
اهمیت بازی در کودکان
بازی در کودک تنها وسیله ای برای سرگرمی نیست و در رشد و یادگیری آنها تأثیرگذار است. در ادامه به دلایل اهمیت بازی در کودکان میپردازیم:
- تقویت مهارتهای جسمی: بازیهای فیزیکی حرکتی به رشد جسمی کودک کمک میکند. این بازیها شامل دویدن، بال و پایین پریدن میشود. علاوه بر این به تقویت عضلات کودک و رشد استخوانها کمک میکند. هماهنگ شدن اعضای بدن و بالا بردن تعادل نیز از دیگر مزایای رسد مهارتها فیزیکی کودک به شمار میآید.
- تقویت مهارتهای اجتماعی: کودکان در بازیکردن و ارتباط با همسالان مهارتهای ارتباطی و اجتماعی خود را افزایش میدهند. این نوع از بازیها به کودکان کمک میکند تا به مشارکت، همدلی و تعاملات جمعی دست یابند.
- تقویت مهارتهای فردی: نقش بازی در رشد کودک میتواند به افزایش مهارت فردی او کمک شایانی کند. همچنین بازیها باعث میشوند تا کودک به شناخت بیشتری از خود رسیده و به علاقمندیهای خود پی ببرد. به عبارتی او در ارتباط با بازی به چراییها و چگونگی های محیط پیرامون خود میرسد. همچنین او با این فعالیت جسمی سرگرم کننده عزت نفس و اعتماد به نفس خود را افزایش میدهد.
- تقویت مهارتهای زبانی: یکی از دلایل اهمیت بازی برای کودکان، مربوط به مهارتهای کلامی میشود. بازی کردن کودکان یادگیری زبانی را در آنها وسعت بخشیده و به تقویت آن نیز کمک میکند. هر کودکی با بازیکردن توانایی یادگیری و بکارگیری کلمات جدید را خواهد داشت.
- تقویت قوه خلاقیت: یکی از راههای تقویت و رشد خلاقیت در کودک، بازیها هستند. آنها در حین بازی کردن به خلق ایدههای نو و جدیدی میرسند.
- تقویت روابط عاطفی: اگر جز والدینی باشید که فرزند خود را هنگام بازی کردن همراهی میکنید، به افزایش رابطه عاطفی خودتان کمک زیادی خواهید کرد. بنابراین میتوان گفت بازیکردن میتواند رابطه والدین و فرزندان را بهبود بخشد.
انواع بازی برای رشد کودک
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم، بازی به مجموعه فعالیتهای گفته میشود که هدفدار بوده و مهارتهای کودک علاوه بر سرگرمی در آن افزایش مییابد. بازیهای به دستههای مختلفی طبقه بندی میشوند که در ادامه آنها را معرفی میکنیم:
بازی بی هدف
این نوع بازی بیشتر در رده سنی نوزادان ۱ تا ۳ ماهه میباشد. معمولا در اولین تلاشهای نوزاد برای یادگیری دنیای اطراف خود شکل میگیرد. این ابتدایی ترین نوع بازی کودکان است و با هر چیزی آغاز میشود. شاید بازی بی هدف در عمل شبیه به بازی کردن نباشد اما برای رشد و تکامل نوزاد در آینده لازم است و او را آماده میکند. برای تشویق به بازی و لذت بیشتر کودک در این سن میتوان از خرید خرس کوچک و رنگی کمک گرفت.
بازی انفرادی
نام دیگر این بازی، بازی مستقل است که در اصل سن آن از بدو تولد تا دو سالگی میباشد. چرا که در این سنین کودک به همبازی خود توجه نمیکند و بیشتر ترجیح میدهد خود را از طریق بازی انفرادی سرگرم کند. در این نوع بازی کودک با محیط اطراف خود آشنا میشود و چیزهای جدیدی یاد میگیرد. همچنین در وجودش، احساس اعتماد به نفس و استقلال ایجاد میشود. در این سن با بازی کردن مهارتهای حرکتی او به خوبی رشد میکند. بهتر است او را به بازی کردن تشویق کنید و امکانات مناسب بازی کردن را برای او محیا کنید. این امکانات میتواند شامل ابزار طراحی، حیوانات عروسکی، خرید اسباب بازی پسرانه یا دخترانه، کتابها، آلات موسیقی و… باشد.
بازی نمادین
سومین دسته از بازیهای دوران ۱۸ ماهگی بازی نمادین است. در این بازی کودک با یک شئ بازی کرده و وانمود میکند که آن شئ دیگری است. مثلا از یک دفترچه یادداشت به جای تلفن همراه استفاده میکند و یا برای هم زدن غذای خیالی خود از یک ماژیک کمک میگیرد. در این زمان ذهن او برای نشان دادن وجه مشترک بین وسایل خیالپردازی میکند. شما نیز میتوانید از این ترفند و روش برای بازی کردن با وی کمک بگیرید.
بازی تماشاگرانه
در حدود 2 سالگی کودکان نوپا در اصل تماشاگران ماهری هستند که در ذهن خود سعی دارند، هر آنچه میبینند را بیاموزند. گرچه تماشاگر بودن مشکل کودک نیست بلکه تماشای بازی دیگران از عدم مشارکت خود کودک است. پس در این سن برای ورود به بازی به کودک خود اصرار نورزید. روانشناسان اعتقاد دارند که کودک ابتدا باید اعتماد به نفس خود را به دست آورد، سپس به بازیهای جمعی ورود کند. حتی در برخی مواقع او قصد دارد بازی خواهر و برادر بزرگتر خود یا بچههای محله را در اطراف خانه یا در پارک و محیطهای عمومی تماشا کند.
بازی موازی
تا به حال پیش آمده که کودکان را مشاهده کنید که در کنار یکدیگر بازی میکنند اما با هم بازی نمیکنند. آنها مستقیما با هم سن و سالان خود ارتباط برقرار نمیکنند. این بازی بیشتر در میان کودکان سنین ۲ تا ۳ سال رایج است. نقش بازی در رشد کودک در این سن نیز بسیار مفید است و کودک شما درست در مسیر تعامل اجتماعی قرار دارد. شما باید اسباب بازی و بازیهای او را فراهم کنید تا به بازی کردن در محیطهای اجتماعی تشویق شود. ضمنا توجه داشته باشید که اغلب کودکان نوپا دوست ندارند اسباب بازیهای خود را به اشتراک بگذارند. پس بهتر است چندین اسباب بازی مشترک تهیه کنید تا نیازی به اشتراک اسباب بازیها میان کودکان نباشد.
بازی تعاملی
در حدود سن ۳ یا ۴ سالگی کودکان به سراغ بازیهای تعاملی میروند. زیرا در این سن بیشتر به کارهای دیگران علاقه مند هستند و به همین خاطر در حین بازی با هم سن و سالان خود تعامل میکنند. اما ممکن است باز هم نیازمند بازی مستقل و انفرادی باشند. در این سن میتواند سازماندهی و کار گروهی شروع شود. قطعا این نوع بازی به مهارتهای اجتماعی کودک، همکاری با دیگران، مهارت زبان، حل مسئله و حل تعارض کمک خواهد کرد. پس به طور منظم این بازی را هفتهای یکبار یا با روتین زمانی خاص خود در برنامههای کودک قرار دهید. حضور او در یک محیط اجتماعی با همسالان خود (مانند مهدکودک، پیش دبستانی، خانه بازی و…) لازم است.
بازی مشارکتی
این نوع از بازی در رشد کودکان تأثیرگذار است. در نظر داشته باشید که برای کودکان زمان میبرد تا نوبتی بازی کردن و استفاده مشترک از اسباب بازیها را فراگیرند. غالبا بازیهای مشارکتی در حدود سنین ۲ تا ۳ سالگی شروع میشود. گاها او برای نخستین بار شروع به بازی با همسالان خود کرده و اسباب بازیهایش را با دیگر کودکان به اشتراک میگذارد. علاوه بر این این بهترین سن برای آشنا کردن فرزندتان با گروهی از کودکان است. او میتواند با آنها همبازی شده و بازیهای جمعی، گروهی و مشارکتی را انجام دهد. بازیهای مشارکتی مانند بازی با شن، گل بازی، عمو زنجیرباف و … باشد. به هر میزان که فرزند شما با دیگر همسالان خود وقت صرف کند، سریعتر و آسانتر همراهی با دیگران و سازگاری با افراد دیگر را خواهد آموخت.
در ضمن والدین خود میتوانند فرصتهای انجام بازیهای مشارکتی را برای کودک خود فراهم نمایند. علاوه بر بازیهای بالا، پلیس بازی، خانه سازی، آجرهای خانه سازی، دکتر بازی همگی بازیهای مناسب برای تقویت مهارتهای مشارکتی کودک میباشد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که یکی از راههای عالی برای ترغیب کودکان به مشارکت، کمک به چیدن سفره غذا و تزئین خانه برای جشن تولد است. چرا که کودکان با کمک این روش، بازیهای مشارکتی سازنده با یکدیگر را یاد میگیرند. لازم به ذکر است که در انجام بازیهای مشارکتی والدین باید بر کودک نظارت داشته تا ایمنی کودکان حفظ شده و در صورت بروز دعواهای احتمالی بین آنها دخالت کنند.
بازی رقابتی
نوع دیگری از بازیها که شامل فعالیتهای گروهی است، بازی رقابتی نام دارد. این نوع بازی دارای قانون و همینطور دارای برنده است و میتواند یک بازی رومیزی یا ورزشهای خانوادگی باشد. در این مرحله کودکان کنار آمدن با شکست را نیز تجربه میکنند. قطعا این مهارت برای آیندهی کودک لازم و ضروریست. اما بیشتر این بازی در سن مدرسه ابتدایی اتفاق میافتد. برای تشویق و مشارکت در این نوع بازی، بهتر است فرزند خود را در کلاسهای ورزشی ثبت نام کنید. در این زمان متوجه بیشتر شدن انعطاف و اعتماد به نفس کودک خود خواهید شد.
بازیهای جسمی
یکی از مهمترین و اصلیترین بازیهای کودکانه همین بازیهای جسمی است. این نوع از بازی نقش مهم و تعیین کنندهای در رشد و افزایش مهارتهای فیزیکی کودکان دارد. کودکان معمولا در بازیهای جسمی روی حرکتهای بدنی متمرکز میشوند، بنابراین مهارتهای فیزیکی کودک تقویت خواهد شد. بسته به سن کودک نوع بازیهای جسمی متفاوت است. بازیهایی مانند توپ بازی، طناب بازی، حلقه بازی، قایم باشک، دویدن و پریدن و بسیاری دیگر در این لیست گنجانده میشوند. یکی از بازیهای جسمی که میتوانید با فرزند خود در سنین پایین انجام دهید، بازیهای بده بستانی است. برخی از کودکان نیز از بازیهایی که مستلزم جستجو و پیدا کردن میباشد، بسیار لذت میبرند. گرگم به هوا هم جز بازیهایی است که از زمانهای قدیم تا به امروز کودکان زیادی را مجذوب خود کرده است.
بازیهای تقلیدی
در بخشهای قبل راجع به نقش بازی در رشد کودک صحبت کردیم. اکنون به انواع بازی برای رشد کودک که بازیهای تقلیدی نیز در آن قرار دارد میپردازیم. این دسته از بازیها نیز در رفتارهای جسمی و ذهنی کودکان موثر میباشد. غالبا کودکان در بازه سنی سه سال به تکرار و تقلید تمایل دارند. در این سنین فرزندان احتمالا شما را با داستان پردازی یا تخیلات خود متعجب میسازند. شاید شما بارها شاهد بودهایم که او لباس بزرگترها را به تن کرده و ادای آنها را درمیآورد. البته ناگفته نماند در آوردن ادای بزرگسالان در هر سنی یک بازی کامل خواهد بود. کافیست والدین چند لباس، کفش، کیف و کلاه بزرگ را در جعبهای گذاشته تا نمایشی کامل از تقلید بزگسالان را توسط کودک مشاهده کنند.
سخن نهایی
در مطالب بالا در فروشگاه اسباب بازی فروشی آنلاین شازده کوچولو موضوع نقش بازی در رشد کودک را بررسی کردیم. تماشای رشد و یادگیری کودک توسط والدین تجربهای لذت بخش و ماندگار است. در این میان بازیهای نیز نقش مهم و تعیین کنندهای بر کودکان دارند. بازیها به دستههای مختلفی طبقه بندی میشوند. بازیهای جسمی، تقلیدی، بیهدف، انفرادی و مستقل، نمادین، تماشاگرانه و بازی موازی در این لیست قرار میگیرند. در سنین پایین بازیها با توجه به توانمندی و مهارتهای کودک مشخص میشود. علاوه بر این برخی از بازیها به صورت غریزی و طبیعی عمل کرده و کودک به آنها جذب خواهد شد. گاهی نیز کودک با دوست های خیالی خود صحبت کرده و به بازی مشغول میشود.
کودکان بازی با عروسکها و حیوانات عروسکی را دوست داشته و یک دوست صمیمی برای آنها به شمار میآیند. به عنوان مثال عروسکهای شخصیتهای کارتونی دختران را مجذوب خود میکند. والدین میتوانند با خرید عروسک باربی فرزند خود را بسیار خوشحال کنند. این عروسک آنها را بسیار سرگرم کرده و دوستی صمیمی برای آنها میباشد. علاوه بر این کودک در ارتباط با این عروسک مسئولیت پذیری را آموخته و حس همدلی و مهربانی در او تقویت خواهد شد. اگر قصد تحسین و تشویق فرزندتان را دارید، بهتر است از این عروسک استفاده کنید. در ضمن خرید این عروسک میتواند پاداشی برای تقویت رفتارهای مطلوب او باشد. بنابراین در هنگام انتخاب هدیه مناسب برای فرزند دلبندتان از این عروسک بسیار جذاب و دوست داشتنی غافل نشوید.