در این پست آموزشی از فروشگاه اسباب بازی فروشی آنلاین شازده کوچولو تصمیم داریم مسئولیت پذیری در کودکان را مورد بررسی قرار دهیم. اغلب دیده میشود عدم مسئولیت پذیری در کودکان جز رفتارهای آزار دهندهای است که هر روزه تکرار میشود. اینگونه رفتارها معمولا پدران، مادران و بزرگترها را خسته کرده و آنها باید عکس العملی مناسب و سنجیده از خود نشان دهند. چرا که بیشتر والدین در این شرایط از کوره به در میروند و رفتاری ناشایست از خود بروز میدهند. با این اوصاف مدام مسائل و ناراحتیهای مختلف پیش آمده و در نهایت نیز رابطه بین کودک و والدین دچار مشکل میشود.
خبر خوب اینکه شما میتوانید این قبیل مسائل آزار دهنده را با انجام راه حلهای مناسب به حداقل رسانده و روابط میان خود و کودکتان را بهبود بخشید. در نظر داشته باشید که غلبه کردن بر این مشکلات نیازمند زمان است و باید در این مسیر صبور و بردبار باشید. همچنین با داشتن اطلاعات کافی و صبور بودن، تلاشهای شما نتیجه لازم را به همراه آورده و مفید واقع خواهد شد. در ادامه این مطالب به تعریف مسئولیت پذیری، سن مسئول شدن و راهکارهای افزایش مسئولیت پذیری کودکان میپردازیم. پس تا پایان مطالب امروز ما را همراهی کرده تا با انجام راههای مورد بحث به نتایج رضایت بخشی برسید.
تعریف مسئولیت پذیری برای کودکان
مسئولیت پذیری در کودکان به معنای انجام کارهایی است که باید با توجه به شرایط و سن کودک، توسط او انجام شود. مسئول بودن کودکان به آنها کمک میکند تا به روشی صحیح زندگی کنند و موفق شوند. هر روزه شاهد این هستیم که بیشترین شکایت والدین راجع به بیمسئولیتی فرزندانشان میباشد. معمولا کارهایی را که به آنها محول میکنند یا انجام نمیدهند و یا با تذکر و بحثهای پیاپی به پایان میرسانند. در ادامه راههای افزایش مسئولیت پذیری در کودکان را به طور کامل شرح میدهیم:
«زود شروع کنید»
از مهمترین و بهترین روشها برای داشتن کودکانی مسئول، دادن مسئولیت به آنها از سنین خردسالی است. در نظر داشته باشید که حتی کم سنترین کودکان نیز میتوانند یاد بگیرند که چگونه مسئول باشند. لازم به ذکر است که پیش از انجام هر اقدامی سن و تواناییهای کودک را در نظر بگیرید. به عنوان نمونه، کودکانی که تازه راه رفتن را آموختهاند دوست دارند وسایل مختلف را از روی زمین بردارند. بنابراین این انرژی و تمایل کودک را جهتدار کرده و به او آموزش دهید که اسباب بازیهای خود را جمع آوری کند.
در ابتدا بهتر است با کودک همراه شده و برای او الگو باشید. مثلاً یک تکه لباس را از روی زمین برداشته و در مکان مشخص شده خود قرار دهید. فرزندان در سنین خردسالی دوست دارند که به والدین خود کمک کنند، در واقع اگر شما به آنها اجازه دهید، به جای مزاحمت مفید واقع میشوند. در نهایت نیز با این روش هم آنها سرگرم شده و هم حس مسئولیت پذیری در او تقویت خواهد شد.
«با بزرگتر شدن کودک، وظایف او را تغییر دهید»
والدین باید کارها را متناسب با سن و تواناییهای کودک به او واگذار کنند. بنابراین با رشد کودک کارهای محول شده به او نیز متفاوت خواهد بود. این موضوع برای خانوادههایی که بیشتر از یک کودک دارند، بسیار مهم و ضروری میباشد. با رعایت این اصل، تمامی فرزندان به صورتی عادلانه و یکسان تعیین وظایف میشوند. زمانی که وظیفههای کودکان تغییر کند، باید منتظر مسئولیتهای جدیدتر باشند. در این حالت یکی از فرزندان نمیتواند بگوید: (چرا خواهر یا برادرم آن را را انجام نمیدهد و من باید انجام دهم؟) شما در جواب میتوانید بگویید: (خواهر یا برادرت آن کار را قبلا انجام داده و یا در آینده انجام خواهد داد.)
«به کودک یاد دهید که چگونه کارها را انجام دهد»
یکی از شرایط مهم در محول کردن کارها یا مسئولیت پذیری در کودکان، مشخص کردن دقیق کار میباشد. گاها مشاهده میشود که عدهای از والدین تصور میکنند که فرزندشان میدانند که چه کاری باید انجام دهد. این تصور اشتباه است، همیشه باید دقیقا چیزی را که از کودک انتظار دارید به صورت واضح و مشخص بیان کنید. به او نشان دهید که چگونه آن را انجام دهد و پیشرفت کار او را نیز زیر نظر داشته باشید. پس از آن پیشرفتها و تلاشهای کودک را تحسین نمایید.
به طور مثال مرتب کردن رختخواب در ابتدای صبح را در نظر بگیرید، این کار را به طور دقیق به او آموزش دهید. برای پاداش نیز خرید خرس، یک انتخاب مناسب و جذاب است. چرا که کودک میتواند او را با خود به رختخواب برده و خوابی آرام و راحت را تجربه کند. به طور کلی عروسکهای خرس با جنس نرم و لطیف خود حس امنیت و آرامش را به کودک منتقل میکنند. همچنین کودک با دیدن عروسک خرس، رفتارهای مطلوب خود را افزایش میدهد.
«از فرزند خود انتظار زیادی نداشته باشید در عین حال سستی و اهمال کاری را نپذیرید»
والدین آگاه میدانند که انتظارات خود را با سن و مرحله رشد او تطبیق دهند. به طور مثال در سن پایین اگر از کودک بخواهید که ظروف را در سفره بچیند، شاید به یکباره تمامی وسایل را در کنار هم قرار دهد. اما به مرور زمان و صبوری بزرگترها میآموزد که هر بشقاب، قاشق و چنگال را برای یک نفر در نظر گرفته و با فاصله بگذارد. البته لازم است که در ابتدا به او آموزش دهید و او با تکرار و تمرین به انجام کار صحیح موفق خواهد شد. بنابراین باید خواستههای خود را با شرایط کودک هماهنگ نمایید.
« کارهای کودک را زیر نظر بگیرید»
برخی از پدران و مادران دچار این اشتباه میشوند که توقع دارند که فرزندشان بدون کمک خودشان کارهای مورد نظر را به صورتی درست انجام دهد. لازمه انجام کارهای جدید توسط کودک، یاد دادن آن توسط والدین است. همچنین تا زمانی که یک کار به صورت عادت برای کودک ثابت نشده از او انتظار نداشته باشید که بدون نظارت شما این کار را صحیح انجام دهد. بنابراین برای ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان باید به او کمک و یادآوری کنید، چه در حال جمع آوری اسباب بازیهایش یا کمک به کارهای منزل. با انتخاب یک زمان خاص در روز برای کودک، به او بفهمانید که زمان انجام دادن وظایفش فرا رسیده است.
«از همین حالا مسئولیت برای کودکانتان مشخص کنید»
از زمانی که احساس میکنید کودکتان توانمند شده است، مسئولیت انجام کارها را بر عهده او بگذارید. به عنوان نمونه وظایف کودک را در جدولی نوشته تا نیازی به یادآوری نباشد. در جدول به صورت دقیق مشخص کنید که چه زمانی باید کارش را انجام دهد. میتوانید این جدول را با یک جدول جایزه همراه کنید. جوایز نیز بسته به شرایط خود و روحیات فرزندتان متفاوت است. گاها خرید اسباب بازی دخترانه برای فرزند دختران میتواند بسیار تأثیرگذار باشد. جدول را در جایی نصب کنید که کودک آن را ببیند. اگر وظیفه کودک مرتب کردن اتاقش است، جدول را به درب داخل اتاقش نصب کنید. در صورتی که فرزند شما جز کودکانی است که نیاز به یادآوری دارد، این کار را به صورت محدود و مشخص شده انجام دهید.
«کار کودک را به کمک پیآمدها، پیگیری کنید»
زمانی که فرزندتان وظایفش را به درستی انجام میدهد، از پیآمدهای مثبت به عنوان تقویت کننده رفتار کودک استفاده کنید. بنابراین کاری را که خوب انجام شده است تحسین کنید. چه خوب است که فرزند شما بداند که از کارهای صحیح او خوشحال هستید. میتوانید تشویق را در حین انجام رفتارهای مطلوب او انجام دهید. تشویق کودک میتواند انجام کاری باشد که کودک به او علاقه دارد، مثلاً آب بازی یا شن بازی. لازم به ذکر است اگر تحسین روی کودک شما تأثیرگذار نیست، روش خود را تغییر دهید. تغییر روش یکی از راههای ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان در سنین مختلف میباشد.
«اگر کودک در انجام کارهای محول شده کوتاهی میکند، روشهای منفی را انجام دهید»
معمولا والدین برای اتخاذ تدابیر منفی و تنبیه کودک خود، او را از اسباب بازیها یا تفریحات محروم میکنند. در این شرایط یکی از روشهای کاربردی و صحیح برای فرزند، تصحیح بیش از حد میباشد. مزیت استفاده از این روش این است که کودکانی که نیازمند به یادآوری هستند، اصلاح میشوند. اگر کودک شما فراموش میکند که رختخواب خود را در ابتدای صبح مرتب کند، به او بگویید اگر مجددا فراموش کند، در آخر هفته باید رختخواب تمامی افراد خانواده را مرتب نماید. در این کار جدیت داشته و در صورتی که خلقی کودک نیز از این کار صرفنظر نکنید.
همانطور که در ابتدای مطالب امروز نیز بیان کردیم، صبوری و تلاش مستمر از سمت والدین آنها را به هدف مورد نظرشان خواهند رساند. یک روش کاربردی و مفید در این زمانها کم کردن پول تو جیبی آنها است. همانطور که میدانید والدین باید از زمان شروع مدرسه به فرزند خود پول تو جیبی بدهند. (این کار به افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس او کمک خواهد کرد.) اگر کودکتان وظایف تعیین شده را به خوبی انجام نداد، به ازای هر بیمسئولیتی مقداری از پول تو جیبی را به او ندهید. این روش جز راههای پیآمدهای طبیعی منفی محسوب میشود.
«پای بند باشید»
اگر برای مسئولیت پذیری در کودکان خود کاری را شروع کردهاید به آن پای بند باشید. اغلب بیشتر مسائل در عدم مسئولیت پذیری مربوط به عادتهای همیشگی اشتباه است. این عادات نادرست در شما و فرزندانتان جا افتاده است. اگر کودک شما مرتبا وظایف خود را فراموش کرده و یا از انجام آنها سرباز میزند، شما تسلیم نشوید. به طور مثال اگر او مدام لباس هایش را بر روی زمین رها میکند و اتاقش نامرتب است، او را صدا کرده و از او بخواهید که آنها را مرتب کند.
مسئولیت پذیری اجتماعی کودکان
به مهارتی گفته میشود که کودک در آن به دغدغههای دیگر افراد جامعه توجه داشته باشد. این دغدغه شامل مسائل رفاهی، آسایش و روحی دیگران است. داشتن حس وظیفه نسبت به مشکلات جامعه به کودک کمک میکند تا پرورش مهارتهای اجتماعی در او تقویت شود. در ادامه انواع نمونههای مسئولیت پذیری در کودکان را بیان میکنیم:
- مسئولیت کودکان در خانه: کودک در خانه ملزم به انجام وظایف مشخص شده است. این وظایف شامل: کمک به والدین، مرتب کردن اتاق، شستن لباس یا ظرف، انجام تکالیف مدرسه و … است.
- مسئولیت کودک در اجتماع: این قبیل مسئولیت در ارتباط با مشارکتهای جمعی و گروهی میباشد. کمک به برقراری عدالت، کوشش در جهت حفظ طبیعت و محیط زیست و در نهایت کمک به دیگر همنوعان است.
- مسئولیت کودکان در مدرسه: گوش دادن و احترام به معلمین و کادر مدرسه، ایجاد تعامل و همدلی با همسالان، جلوگیری از تنش و آسیب به همکلاسیها میباشد.
سخن پایانی
در مطالب امروز فروشگاه اسباب بازی فروشی آنلاین شازده کوچولو به بررسی مسئولیت پذیری در کودکان پرداختیم. یکی از دغدغههای والدین عدم مسئولیت پذیری فرزندان است. آنها مدام از این شکایت دارند که کودکانشان در کارهای منزل همکاری نمیکنند. برای بهبود بخشی به این موضوع در فرزندان باید تلاش مستمر داشته و صبر و تلاش زیادی داشته باشید. استفاده از روش تشویق و تحسین نیز در این زمینه تأثیرگذار خواهد بود. بنابراین برای تقویت رفتارهای مطلوب کودک با توجه به جنسیت، روحیات و همچنین سن او پاداشی در نظر بگیرید.
اگر فرزندی دختر دارید خرید عروسک باربی میتواند یک جایزه بسیار جذاب و مناسب در جهت بهبود مسئولیت پذیری او محسوب شود. این عروسک جذاب حس مسئول بودن و همدلی را در او تقویت میکند. بنابراین از همین حالا مسئولیت هایی را برای فرزند خود تعیین کرده و به آنها نیز پای بند باشید. مطمئن باشید پس از یک بازه زمانی و انجام صحیح روشهایی نامبرده در بالا، کودکی مسئول خواهید داشت. اگر مطالعه این پست آموزشی برای شما مفید واقع شد در بخش کامنتها نظرات خود را به ما به اشتراک بگذارید. همچنین تجربیات خود را در زمینه مسئولیت پذیری کودکان با ما و دیگر دوستان بیان کنید.