کودکان از بدو تولد تا سنین بالا، خلقیات و رفتارهای مختلفی را از خود بروز می‌دهند. این رفتارها با توجه به شرایط تربیتی، محیطی، فرهنگی و … در افراد گوناگون متفاوت است. در این مطلب از شازده کوچولو به موضوع (لجبازی کودکان: ۷ ویژگی های کودک لجباز + درمان لجبازی در کودکان) می‌پردازیم. عده ای از والدین وقتی فرزندشان در حال بهانه جویی، گریه و نافرمانی است رفتار سنجیده ای ندارند. آنها معمولا به دو روش عکس العمل نشان می‌دهند. دسته ای از پدران و مادران خیلی سریع و راحت تسلیم خواسته ها و کج خلقی کودک می‌شوند. در مقابل نیز برخی از والدین پرخاشگری، لجبازی و نافرمانی فرزند را با خشونت پاسخ می‌دهند. این دسته غالبا دچار استرس شده و رفتارهایی ناگهانی و ناهنجار از خود بروز می‌دهند. نحوه برخورد والدین با رفتارهای آزار دهنده کودک با در نظر گرفتن سن نیز متغییر خواهد بود.
کودک لجباز و عصبی
در ابتدا و پیش از هر توضیحی باید بگوییم که مرز باریکی بین کودک لجباز با کودک مصمم و هدفمند می‌باشد. برای نتیجه گیری بهتر از این موضوع ویژگی های کودک لجباز را بیان می‌کنیم.
کم صبری و بی طاقتی
یکی از مشخصه های اصلی کودکان لجباز، بی صبری و عجول بودن است. آنها به محض مخالفت فورا پا به زمین می‌کوبند، وسایل اطراف را پرتاپ می‌کنند و یا جیغ و فریاد می‌کشند. همچنین آنها خیلی سریع خسته شده و کلافه می‌شوند.
کودک کم صبر و کم طاقت
داد و فریاد زدن
تمامی بچه ها در بعضی شرایط عصبانی شده و نسبت به شرایط مختلف از خود عکس العمل های خشونت آمیزی نشان می‌دهند. مدت زمان عصبی شدن کودکان نیز با یکدیگر متفاوت است. از آنها نسبت به موضوعات نه چندان مهم، عصبانیت شدیدی بروز می‌دهند که حتی ممکن است برای مدت طولانی فروکش نکند. واکنش‌های مثل فریاد کشیدن و جیغ زدن برای یک کودک عادی حرکت نرمالی محسوب نمی‌شود. کودکانی با این شرایط کم تمحل بوده و طاقت نه شنیدن یا بلاتکلیفی را ندارند. کودکان در این مواقع اضطراب ها و نگرانی های خود را به صورت لجبازی یا نافرمانی نشان می‌دهند.
داد و فریاد کودک
بهانه جویی و دلیل تراشی
از ویژگی های کودک لجباز بهانه گیری و لجاجت است. این نوع کودکان برای انجام ندادن هر کاری دلیل و بهانه می‌آورند.
امتناع از رفتن به محیط آموزشی
کودکان لجباز و سرکش بر سر هر موضوع کوچکی جنجال به راه می‌اندازند. این بهانه واهی دلیلی برای نرفتن به مدرسه، مهد کودک و دیگر مراکز آموزشی برایشان محسوب میشود.
حس قدرت طلبی و مدیریت
یکی از ویژگی های کودک لجباز، دستور دادن است. آنها توقع دارند که والدین و دیگر اعضای خانواده خواسته های او را در اولویت قرار دهند. این دسته از کودکان متوقع بوده و منعطف نیستند. حس ریاست طلبی در آنها به وضوح دیده میشود.
مبارزه طلبی
این دسته از کودکان در مواجه با خواسته های غیر معقول خود درگیر مبارزه و جنگیدن می‌شوند. آنها سرسخت بوده و از موضع مبارزه طلبی خود کنار نمی‌کشند.
در مقابل لجبازی کودکان چه کنیم
لجبازی کودکان همیشه والدین را آزار می‌دهد. تحمل و صبر و شکیبایی در برابر یک فرزند لجباز کاری دشوار است. لجبازی در کودکان به یک سن مشخص محدود نمی‌شود. گاها برخی از افراد تا سنین بالا نیز دارای این خصوصیت اخلاقی هستند. اگر والدین برای این ویژگی آزار دهنده کودک راه حلی کاربردی پیدا نکنند، در بزرگسالی دچار مشکلات متعددی خواهند شد. برای پیشگیری از عادت لجبازی در کودک، تلاش کنید تا قبل از آنکه تثبیت شود، این رفتار درمان شود. راه کارهای زیر به شما کمک می‌کند تا رفتارهای کودک لجباز را به حداقل برسانید:
ایجاد امنیت و آرامش در خانه
بحث و جدل، بی احترامی و توهین، رفتارهای لجباز گونه را در کودک تشدید می‌کند. همانطور که می‌دانید یکی از ویژگی های کودک لجباز، داد و فریاد زدن است. محیط های خانوادگی پرتنش و ناآرام این این ویژگی را در کودک افزایش می‌دهد. در مقابل یک محیط آرام، شاد و راحت باعث میشود تا فرزندان در آن احساس آرامش و امنیت داشته باشند. پدران و مادران و همچنین دیگری اعضای خانواده موظفند رفتاری مودبانه و به دور از خشونت را در پیش گیرند. این نوع رفتار و سبک زندگی سبب میشود تا کودک آنچه را که مشاهده می‌کند به عمل تبدیل کند. فرزندان تا حد بسیاری زیادی در رفتارهای خود از بزرگترها الگو می‌گیرند.
استفاده از تحسین در رفتار مثبت
عده ای از والدین در برخورد با کودک لجباز از روش های نامناسب استفاده می‌کنند. سعی کنید تا در برابر کودک کلمات و جملات مثبت را جایگزین عبارت های منفی کنید. کلمه نه، نمی‌خواهم، نمی‌توانم، به من ربطی ندارد الگوی نامناسب برای فرزند لجباز محسوب میشود. کارها و رفتارهای مثبت را به صورت واضح برای کودک تعیین کنید. پس از برخورد آگاهانه با کودک خود، در صورت مشاهده رفتارهای مثبت از روش تحسین و تشویق استفاده نمایید.
این کار را می‌توان به دو صورت انجام داد؛ اول اینکه یک جایزه جذاب و دوست داشتنی را به عنوان سورپرایز به او هدیه دهید. دوم اینکه پاداش از پیش تعیین شده ای که طبق میل و خواسته او باشد را برایش در نظر بگیرید. پاداش برای رفتار مطلوب یک تقویت کننده محسوب میشود. کودک نسبت به کار درستی که انجام داده حس خوبی پیدا کرده و میل به تکرار آن کار در او به وجود می‌آید. یک تقویت کننده می‌تواند خرید عروسک باشد. خاصیت آن این است که در پی یک رفتار مثبت و مشارکت کودک به او عرضه میشود. در واقع پاداش نامبرده یک تحریک کننده است.
گفتگو و مذاکره با کودک
تقریبا تمامی کودکان در عملی کردن خواسته های خود پافشاری دارند. این اصرار در کودکان لجباز و سرسخت تشدید میشود، چون اصرار بر اجرایی شدن خواسته از ویژگی های کودک لجباز است. در این شرایط عده ای از والدین قانون و مقررات وضع کرده و از کودک انتظار دارند که طبق آن پیش برود. اما راه حل صحیح آن است که با فرزند خود وارد گفتگو شوید. به کودک خود بفهمانید که چه رفتاری از جانب او شما را ناراحت می‌کند. همچنین به او بگویید که در صورت پافشاری در انجام آن عمل، واکنش شما چگونه خواهد بود.
گفتگو و مذاکره با کودک
مذاکره نیز روشی مناسب برای فرزندانی است که ویژگی کودک لجباز را دارا می‌باشند. پس در این موقعیت نیز به جای تعیین کردن قوانین با او وارد مذاکره شوید. دادن چند پیشنهاد با تعیین اولویت این مذاکره را به بهترین صورت پیش خواهد برد. به صورتی که هم موردپسند شما باشد و هم به فرزند خود آزادی عمل داده باشید. با این کار کنترل شما بر اوضاع هم حفظ میشود. به عنوان مثال، هنگام سفارش غذا، شما رستوران را انتخاب کرده و کودکتان غذایش را مشخص کند.
بحث و جدل نکنید
مادران و پدرانی که فرزند لجباز دارند، می‌دانند که کودکانی با این خصوصیت همیشه آماده بحث و مشاجره هستند. بنابراین، والدین هوشیار این فرصت را به فرزند لجباز خود نخواهند داد. بهتر است به حرف های فرزند خود گوش داده و بحث و جدل بیهوده را به گفتگو تبدیل کنید. با این کار او متوجه میشود که والدینش آماده گوش دادن به حرف های او می‌باشند. در نهایت این امر سبب میشود که آنها نیز به صحبت های والدین گوش فرا دهند. تحسین های ویژه روشی مفید و کاربردی برای کاهش بحث و جدل با کودک لجباز است. در این روش هدف از تحسین کردن، افزایش رفتارهای شایسته می‌باشد.
هر چه تحسین والدین اختصاصی تر باشد، کودک درستی کار خود را بهتر درک می‌کند. برای نمونه روزی که به جای بحث و جدل، کودک با شما به خوبی صحبت می‌کند و خواسته های خود را بیان می‌کند، رفتار او را تحسین کنید. به او بگویید: خیلی خوشحالم که خواسته خود را به صورتی درست با من در میان گذاشتی. پاداش زیرکانه برای یک کودک لجباز خرید عروسک خرگوش آنجل اورجینال است که حتما او را به وجد می‌آورد. این خرگوش با گوشی هایی دراز و چشمانی بسته هیچ زمان برای فرزندتان قدیمی و تکراری نخواهند شد.
از تنبیه پرهیز کنید
همانطور که می‌دانید از ویژگی های کودک لجباز نافرمانی می‌باشد. کج خلقی، نق زدن و عدم اطاعت از دستورات والدین، آنها را عصبی می‌کند. در این مواقع گاها بزرگترها رفتارهایی ناگهانی از خود بروز می‌دهند. یکی از راههای که پدران و مادران در این شرایط به آن متوسل می‌شوند تنبیه است. این دسته از والدین تنبیه را یک روش آموزشی مناسب برای کودکانشان می‌پندارند. زمانی که کودک را به اتاقش می‌فرستید، یا زمان تماشای تلویزیون را به حداقل می‌رسانید از تنبیه برای اصلاح رفتار او استفاده کرده اید. همچنین برخی از والدین اجازه بازی با اسباب بازی را به کودک خود نمی‌دهند این مورد نیز در راستای تنبیهی آگاهانه انجام میشود.
تمامی موارد نامبرده روش های مثبت برای تنبیه کودکان است. عده ای از پدران و مادران نیز تنبیه بدنی را انتخابی فوری و به جا برای کودکان در نظر می‌گیرند. این نوع تنبیه نه تنها موثر واقع نمی‌شود، بلکه آثار مخرب و زیان اوری را در شخصیت آینده کودک بر جای می‌گذارد. هرگز هنگام عصبانیت از تنبیه بدنی استفاده نکنید. تنبیه آگاهانه باید هدفمند، مختصر و کنترل شده باشد. اگر کودک شما در سنین دو سالگی یا بیشتر لجبازی های خطر آفرین را تکرار می‌کند؛ می‌توانید تنبیهی در حد یک ضربه کوچک بر پشت دستش را بر روی او اعمال کنید. هر تنبهی بیش از این می‌تواند خطرناک و یا زیانبار باشد.
سن لجبازی کودکان
تحقیقات نشان می‌دهد که لجبازی کودکان جز مراحل رشد کودک محسوب شده و روندی طبیعی است. می‌توان گفت تقریبا تمامی پدر و مادران شاهد لجبازی کودکان در سنین ۲ تا ۶ سالگی هستند. البته میزان کم یا زیاد بودن این ویژگی در کودکان مختلف متفاوت است. با نزدیک شدن به سن ۷ سالگی معمولا لجبازی کودک کاهش محسوسی پیدا می کند. در طی این فرایند چند ساله فرزندان می‌خواهند به استقلال رسیده و آزادی عمل داشته باشند. دسته ای از والدین این رفتار کودک را حمل بر نافرمانی کرده و به او برچسب لجباز و سرکش می‌زنند. اینگونه لجبازی ها معمولا با بزرگتر شدن کودک کمتر دیده میشود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که در سنین بالاتر ویژگی های کودک لجباز به شکل دیگری بروز می‌کنند.
لجبازی کودکان
یک کودک خردسال مفهوم روانشناختی لجبازی را نمی‌داند، اما متوجه میشود که چه رفتاری او را به هدفش نزدیک می‌کند. این تجربه را به وسیله آزمودن والدین خود به دست می‌آورد. کودک درمی‌یابد که یک بار توانسته نظر شما را درباره خریدن یک اسباب بازی که با خرید آن مخالف بودید، تغییر دهد. این کار را به این صورت انجام داد که از غذا خوردن یا به رختخواب رفتن خودداری کرد. اما وقتی گرسنه شد یا خوابش گرفت با استقبال و توجه شما روبرو شد، بار دیگر هم برای دست یابی به نتیجه دلخواه رفتاری لجباز گونه مشابه با این را انجام می‌دهد.
نتایج لجبازی کودک
بنابراین غالبا تمامی لجبازی های کودک با هدفی مشخص انجام میشود. اگر کودک شما بداند که با لج و لجبازی به هدف خود نمی‌رسد، احتمال کمی دارد که به این کار مبادرت کند. اسباب بازی ها تاثیر بسیار زیادی روی رفتار کودکان دارند، به عنوان مثال انواع تفنگ و مدل های جنگی رفتارهای پرخاشگرانه را در فرزندان بیشتر می کند. یکی از نکات مهم در خرید اسباب بازی های دخترانه، علاقه و سلیقه فرزندتان می‌باشد. این نوع اسباب بازی باید دارای ظاهری زیبا و در عین حال دوست داشتنی باشند. باربی ها و عروسک هایی که لباس های جذاب دارند انتخابی مناسب برای فرزندان دختر هستند. اینگونه عروسک ها چگونگی پوشیدن لباس و زیبایی را به دختران اموزش می‌دهند.
سخن نهایی
مطالب امروز فروشگاه اسباب بازی فروشی شازده کوچولو راجع به لجبازی ویژگی های کودک لجباز + درمان لجبازی در کودکان بود. کودکان لجباز والدین خود را آزار داده و مدام در حال نق زدن، بهانه جویی و داد و فریاد می‌باشند. کودکانی با این ویژگی رفتارهایی ناگهانی و غیر قابل پیشبینی از خود بروز می‌دهند. آگاهی و اطلاعات لازم در این زمینه برای والدین این کودکان بسیار ضروری و حیاتی است. چرا که استفاده از برخی از روش های تربیتی باعث ایجاد اثرات مخرب و آسیب زننده بر شخصیت کودک محسوب میشود. تنبیه مثبت یکی از روش های اصولی در جهت اصلاح رفتارهای ناشایست مانند لجبازی می‌باشد.
محدود کردن تماشای تلویزیون و ماندن کودک در اتاق خودش یکی از روش های تنبیه آگاهانه و مثبت است. راه حل هایی مانند حفظ آرامش و امنیت در خانه، استفاده از تحسین و پاداش در رفتارهای مثبت کودک، برای کاهش رفتارهای لجبازگونه فرزند تاثیر گذار می‌باشد. اگر تصمیم دارید رفتارهای مطلوب کودک را تقویت کنید، به او پاداشی مناسب و جذاب بدهید. خرید عروسک دخترانه برای کودکان دختر لجباز، که قصد مشارکت و همکاری با والدین را دارند، یک انتخاب هوشمندانه است. علاوه بر این می‌توانید خرید اسباب بازی دخترانه را از بین اسباب بازی هایی انتخاب کنید که فعالیت های ذهنی آنها را بیشتر نماید.